Türk deniz ürünleri ihracatı, Türkiye’nin dış ticaretinde stratejik bir yere sahiptir. Zengin kaynakları ve kaliteli üretimiyle Türk deniz ürünleri, dünya çapında tanınmış bir marka haline gelmiştir. Özellikle Ortadoğu ülkeleri, Türkiye’nin bu sektördeki en önemli ticaret ortaklarından biridir. Bu yazıda, Türk deniz ürünleri ihracatının Ortadoğu ülkelerine yönelik potansiyelini ve mevcut durumunu detaylandırıyoruz.
Türk Deniz Ürünleri Sektörünün Gücü ve İhracattaki Rolü
Türkiye, Akdeniz, Karadeniz ve Ege Denizi gibi biyolojik çeşitlilik açısından zengin denizlere sahiptir. Turkish Seafood markasıyla temsil edilen Türk deniz ürünleri, dünya çapında tazelik ve kaliteyle özdeşleşmiştir. 2024 yılında Türkiye’nin toplam deniz ürünleri ihracatı 2 milyar USD’yi aşmıştır. Bunun yaklaşık %8i Ortadoğu ülkelerine yapılmıştır.
Ortadoğu’ya yapılan Türk deniz ürünleri ihracatı, lojistik avantajlar, tüketici taleplerine uygun ürün çeşitliliği ve yüksek kalite standartları ile desteklenmektedir. Irak, Birleşik Arap Emirlikleri, Suudi Arabistan ve Kuveyt gibi ülkeler, Türkiye’nin su ürünleri ihracatındaki en büyük alıcılar arasındadır.
Ortadoğu Ülkelerinin Türk Deniz Ürünlerine Olan Talebi
- Birleşik Arap Emirlikleri
Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Türkiye’den ithal ettiği deniz ürünleri ile bölgede kaliteye önem veren pazarlar arasında yer alır. 2023’te BAE’ye toplam 4.3 bin ton deniz ürünü ihraç edilmiş ve bu ihracat 23.8 milyon USD gelir sağlamıştır. 2024 yılında miktar olarak 6.5 milyon kg’a ihracat geliri ise 38 milyon USD olmuştur.
- Lübnan
2023’te Lübnan’a toplam 5.1 bin ton deniz ürünü ihraç edilmiş ve bu ihracat 24 milyon USD gelir sağlamıştır. 2024 yılında miktar olarak 4.7bin ton’a ihracat geliri ise 20 milyon USD olmuştur.
- Kuveyt
Kuveyt, tüketici harcamalarının yüksek olduğu bir diğer pazardır. Türkiye’nin 2023 yılında Kuveyt’e yaptığı ihracat miktarı 2.5 bin ton, gelir ise 17.3 milyon USD olarak gerçekleşmiştir. 2024 yılında ihracat 3 bin ton ve 20 milyon USD olarak gerçekleşmiştir.
- Irak
Irak, Türkiye’nin Ortadoğu’daki en büyük ticaret ortaklarından biridir. 2023 yılında Türkiye’nin Irak’a yaptığı deniz ürünleri ihracatı 9 milyon USD’ye ulaşmıştır. 2024 yılında ise %111 artışla 18 milyon USD seviyelerine ulaşmıştır.
Ortadoğu İhracatında Öne Çıkan Ürünler
Türk deniz ürünleri ihracatında Ortadoğu ülkelerine yönelik stratejik ürünler şunlardır:
- Levrek ve Çipura: Türkiye’nin ihracatında lider ürünlerdir. Hem tat hem de besin değeri açısından Ortadoğu tüketicilerinin tercihleriyle örtüşmektedir.
- Midye ve Kabuklu Deniz Ürünleri: Suudi Arabistan ve BAE gibi ülkelerde özellikle oteller ve restoranlar için önemli bir tüketim malzemesidir.
- Dondurulmuş Ürünler: Uzun raf ömrü sayesinde lojistik avantaj sağlar ve geniş bir pazar yelpazesine hitap eder.
- Alabalık: Irak ve İran gibi ülkelerde büyük talep görmektedir.
Ortadoğu’ya İhracatın Avantajları ve Zorlukları
Avantajlar
- Yakınlık ve Lojistik Kolaylık: Türkiye’nin Ortadoğu’ya coğrafi yakınlığı, sevkiyat sürelerini ve maliyetleri azaltır.
- Kültürel Uyum: Ortadoğu mutfağı, Türk deniz ürünleri ile uyumludur. Özellikle balık ve deniz ürünleri, bölgedeki tüketici alışkanlıklarına uygundur.
- Kalite Algısı: Türk balık türleri doğal yöntemlerle üretilip işlenerek uluslararası standartları karşılamaktadır.
Zorluklar
- Pazar Fiyat Rekabeti: Ortadoğu’daki bazı pazarlar fiyat duyarlılığı yüksektir. Türk deniz ürünleri, kalite avantajına rağmen bu pazarlarda daha uygun fiyatlı ürünlerle rekabet etmek zorundadır.
- Bürokratik Engeller: Bazı ülkelerdeki ithalat prosedürleri, zaman zaman süreci yavaşlatabilmektedir.
Sürdürülebilirlik ve Gelecek Perspektifi
Türkiye, sürdürülebilir balıkçılık uygulamalarıyla hem çevresel hem de ekonomik sorumluluklarını yerine getirmektedir. Sürdürülebilirlik politikaları, özellikle Avrupa ve Ortadoğu gibi çevre bilinci yüksek pazarlarda önemli bir avantaj sağlamaktadır.
2024 ve Sonrası İçin Öneriler
- Yeni Ürün Çeşitleri: Bölgedeki tüketici taleplerine yönelik yeni deniz ürünleri geliştirilmelidir.
- Dijital Pazarlama: Özellikle BAE ve Suudi Arabistan gibi dijital platformları etkin kullanan pazarlarda reklam çalışmaları artırılmalıdır.
- Pazar Araştırması: Tüketici alışkanlıklarına yönelik veri odaklı araştırmalar yapılmalıdır.
Ortadoğu’ya Türk Deniz Ürünleri: Avantajlar ve Zorluklarla Büyüme Yolculuğu
Türk deniz ürünleri ihracatı, Ortadoğu pazarında büyüme potansiyeline sahiptir. Coğrafi avantajları, yüksek kalite standartları ve zengin ürün çeşitliliği ile Türkiye, bu bölgede lider bir ihracatçı konumundadır. Ancak, fiyat rekabeti ve bürokratik engeller gibi sorunlar, stratejik planlamalarla aşılabilir. Daha fazla bilgi için Türkiye ve Turkish Seafood sayfalarını da ziyaret edebilirsiniz.